تست اهمالکاری تاکمن (TPS): ابزاری برای سنجش تمایل به تأخیر در انجام کارها
تست اهمالکاری تاکمن (Tuckman Procrastination Scale یا TPS) توسط بروس تاکمن، روانشناس معروف و توسعه‌دهنده مدل مراحل تکامل تیم، طراحی شده است. هدف این پرسشنامه اندازه‌گیری میزان تمایل افراد به به‌تعویق انداختن کارها است. TPS به‌ویژه در محیط‌های آموزشی و سازمانی برای شناسایی رفتارهای اهمالکاری و طراحی مداخلات کاهش آن کاربرد دارد.
مبانی نظری تست TPS
اهمالکاری (Procrastination) به معنای تأخیر غیرمنطقی در انجام کارها، علیرغم آگاهی از پیامدهای منفی آن است. تاکمن بر این باور بود که اهمالکاری ناشی از ترکیبی از عوامل مانند ترس از شکست، بی‌نظمی، یا فقدان انگیزه درونی است.
ساختار پرسشنامه TPS
- تعداد آیتم‌ها: ۱۶ گویه (بر اساس نسخه اصلی).
- مقیاس پاسخ‌دهی: طیف لیکرت از ۱ (کاملاً مخالفم) تا ۴ (کاملاً موافقم).
نمونه آیتم‌ها:
- “من معمولاً انجام کارها را به دقایق آخر موکول می‌کنم.”
- “حتی وقتی زمان کافی دارم، شروع کارها برایم سخت است.”
- “اغلب برای انجام کارها به دیگران متکی هستم تا به من فشار بیاورند.”
نمره‌گذاری و تفسیر نتایج
- امتیاز بالا (بالای ۵۴): نشان‌دهنده سطح بالای اهمالکاری.
- امتیاز پایین (زیر ۳۶): نشان‌دهنده تمایل کم به تأخیر در کارها.
- امتیاز متوسط (۳۶ تا ۵۴): نیاز به بررسی دقیق‌تر عادات کاری.
کاربردهای TPS
- شناسایی الگوهای رفتاری: تشخیص افراد مستعد اهمالکاری در محیط‌های آموزشی یا شغلی.
- طراحی مداخلات: استفاده از نتایج برای آموزش مهارت‌های مدیریت زمان، برنامه‌ریزی و افزایش انگیزه درونی.
- تحقیقات روانشناسی: مطالعه رابطه بین اهمالکاری با عوامل مانند استرس، عملکرد تحصیلی یا رضایت شغلی.
محدودیت‌ها و انتقادات
- سوگیری خودگزارشی: نتایج ممکن است تحت تأثیر تمایل افراد به ارائه تصویر مطلوب از خود قرار گیرد.
- تک‌بعدی بودن: برخی پژوهشگران معتقدند که اهمالکاری چندبُعدی است (مثلاً تحصیلی، شخصی، سازمانی) و TPS همه ابعاد را پوشش نمی‌دهد.
- تفاوت‌های فرهنگی: نیاز به بومیسازی در جوامع مختلف دارد.
راهکارهای کاهش اهمالکاری بر اساس TPS
- تقسیم کار به مراحل کوچک: کاهش ترس از شروع کارهای بزرگ.
- تعیین ضرب‌الاجل‌های کوتاه‌مدت: ایجاد انگیزه برای اقدام فوری.
- پاداش‌دهی به خود: تقویت مثبت پس از انجام هر کار.
تفاوت TPS با سایر پرسشنامه‌های اهمالکاری
پرسشنامه‌هایی مانند GPS (مقیاس کلی اهمالکاری) یا PASS (مقیاس اهمالکاری تحصیلی) ابعاد خاصی از اهمالکاری را می‌سنجند، اما TPS بر تمایل عمومی به تأخیر در کارها تمرکز دارد. این ویژگی TPS را به ابزاری مفید برای درک رفتارهای اهمالکاری و طراحی مداخلات مناسب تبدیل می‌کند.
